مقایسه دو برنامه از دو نفر که ادعای وزارت داشته و دارند ....
آیا مشکل در این گونه نگارش هاست ؟
کسانی که در دانشگاه به ویژه مقاطع بالا تحصیل کرده اند به خوبی با مفهوم و کاربرد " تحقیق " آشنا هستند !
نگاهی به طرح های پیشنهادی و یا تحقیقی صورت گرفته توسط اکثر دانشجویان نشان می دهد که این گونه کارها اکثرا کپی برداری است و به عبارت دیگر " تولید محتوا " صورت نگرفته است !
همین حالت در آموزش ضمن خدمت معلمان نیز برقرار است !
اخیرا در میان دانش آموزان نیز واژه " تحقیق " به کرات استفاده می شود ؛ اما نگاهی به محتوای این گونه مکتوبات نشان می دهد که آن ها اساسا همچون کارهای دیگر فاقد ارزش علمی و محتوایی هستند !
محتوای علمی تولید شده در ایران نسبت به سایر کشورها پایین است و مدعای آن مطلب زیر است که توسط مرکز تحقیقات صدا و سیما منتشر شده است :
« شبكه علمي كشور در انتظار محتوا
دانش- گروه دانش - حميد ضيايي پرور:
توليد محتواي علمي و اطلاعات عمومي براي انتشار در شبكه‌هاي موجود داخلي و كشور با وجود اجراي طرح‌هاي متعدد هنوز جوابگوي نيازهاي بخش‌هاي دانشگاهي و عموم مردم نيست.
توليد دانش و فناوري در هر كشوري ارتباط مستقيم با رتبه توليد محتوا و اطلاعات آن كشور در سطح جهان دارد. مشهود‌ترين جايگاه انتشار اطلاعات و دانش و فناوري نيز وب سايت‌هاي هر كشور هستند.
حجم واقعي اينترنت به گفته اشميت مديرعامل گوگل، هم‌اكنون به ٥ ميليون ترابايت رسيده است. گوگل كه هم‌اكنون به‌عنوان بهترين موتور جست وجوگر به شمار مي‌رود، تنها 071 ترابايت از اين مقدار را ايندكس كرده است.
عصر محتوا
از زمان اختراع ترانزيستور تا‌كنون شاهد 4 دوره متفاوت در راستاي پيشرفت فناوري اطلاعات بوده ايم: 1- عصر PC يا همان رايانه‌هاي شخصي 2- عصر شبكه 3- عصر وايرلس‌ها و ابزار قابل حمل 4- عصر محتوا.
اين بدان معناست كه دنياي سايبر امروز با پشت سر گذاشتن 3 دوره قبلي وارد عصر محتوا شده است و كشوري كه محتواي قابل عرضه در فضاي سايبر نداشته باشد از قافله علم و تمدن عقب خواهد ماند. حال با توجه به اين موضوع بد نيست نگاهي به وضعيت توليد محتواي فارسي در ايران بيندازيم.
نتايج يك تحقيق علمي در مركز تحقيقات مخابرات ايران نشان مي‌دهد كه از حدود 8 ميليون صفحه موجود در دامنه IR حدود 6 ميليون آن، مربوط به سايت‌هاي خبري است.
لذا محتواي مناسب به جز خبر، تنها حدود 2 ميليون صفحه است كه در مقابل بيشتر كشورها كه بيش از 100 ميليون صفحه دارند، رقم بسيار كمي است (به‌عنوان مثال، دولت الكترونيكي كره جنوبي، شامل بيش از 108 ميليون صفحه است).
براساس اين تحقيق سايت‌هاي دولتي تنها حدود 9درصد يعني حدود 180 هزار صفحه را شامل ميشود كه نسبت به ساير كشورها رقم بسيار كمي است.
ديگر نتايج بارز اين تحقيق عبارتند از: كم بودن حجم محتواي فارسي وب در مقايسه با ساير كشورها (نسبت 10درصد)، نياز به يك مركز داده اينترنتي در كشور (73درصد سايت‌ها در خارج از كشور هستند)، نياز به موتور‌هاي جست‌وجوي بومي (محتوا بيشتر از كدينگ‌هاي عربي استفاده كرده است)، كم بودن سرويس‌هاي دولت الكترونيك (جست‌وجو و امنيت).
وب سايت‌هاي فارسي
تعداد وب سايت‌هاي فارسي با احتساب 100 هزار دامين دات‌اي آر ثبت شده در مركز فيزيك نظري ايران به زحمت به 300 هزار مي‌رسد.
اگر همان شاخص فعال بودن تعداد وب سايت‌ها به نسبت كل وب سايت‌هاي ثبت شده در سطح جهان را به وب سايت‌هاي ايراني تعميم دهيم - يعني 73 ميليون از 184 ميليون - و نسبت 40 درصد را مبنا قرار دهيم مي‌توانيم تخمين بزنيم كه حدود 120 هزار وب سايت فعال فارسي در فضاي وب وجود دارد كه البته طبق پژوهش مركز تحقيقات مخابرات ايران اكثر وب سايت‌هاي پر محتواي فارسي متعلق به خبرگزاري‌ها و وبلاگ‌هاست.
در اين ميان جايگاه پايين وب سايت‌هاي دانشگاهي ايران در توليد محتوا بسيار قابل تامل است؛
به‌گونه‌اي كه طبق اعلام گروه‌هاي مختلف سنجش وب سايت‌هاي دانشگاهي، بالاترين رتبه وب سايت‌هاي دانشگاهي ايران به دانشگاه تهران تعلق گرفته است با جايگاه 458 جهاني. وضعيت ساير دانشگاه‌هاي ايران نيز بهتر از اين نيست.
البته ممكن است از اساس صورت مسئله را پاك كرده و بگوييم اين نوع رتبه بندي‌ها را قبول نداريم ولي شاخص‌هاي اعلام شده همان شاخص‌هايي هستند كه ديگر دانشگاه‌هاي بزرگ دنيا نيز با آن مورد سنجش قرار گرفته‌اند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه با وجود توليد مناسب علم و تحقيقات در دانشگاه‌هاي ايران، آنها در مستند‌سازي و انتشار اطلاعات و محتواي مرتبط با اين توليد دانش چندان موفق نيستند ».
مطرح کردن این بحث از این جهت بود که متوجه شویم متاسفانه ایران رتبه خوبی از نظر " تولید محتوای علمی " ندارد و همان گونه که قبلا هم گفتم اکثر کارها از نوع کپی برداری است و البته وزیر علوم دولت دهم نیز از این مساله مستثنی نبوده است !
اما بحث ما مقایسه دو برنامه از از دو فردی است که اولی قصدداشت سکان وزارت آموزش و پرورش را بر عهده بگیرد اما به علت کم تجربگی و نیز آن چه که متن انشا گونه بودن " برنامه " از سوی رئیس کمیسیون آموزش مجلس خوانده شد به دیوار برخورد کرد و دومی نیز در حال حاضر در انتظار رای اعتماد همکاران سابق خود است !
کافی است که نگاهی به این دو برنامه بیندازیم و آن گاه متوجه نکته بالا خواهیم شد !
« خانم کشاورز ، وزیر پیشنهادی احمدی نژاد برنامه های خود را ضمن بیان مسائل پیش روی آموزش و پرورش در 10 راهبرد ارائه کرده است :
« جزئيات برنامه‌هاي سوسن كشاورز، وزير پيشنهادي آموزش و پرورش اعلام شد.
به گزارش خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس "توانا "، در مقدمه برنامه پيشنهادي سوسن كشاورز آمده است: تربيت بخشي از جريان آفرينش آدميان براي تحقق هدف آفرينش يعني دستيابي به قرب الي‌الله است؛ در اين راستا تربيت از يك سو از طريق شناسايي منابع هستي‌بخش وجود آدمي و كمك به شناخت و توسعه و بكارگيري شيوه‌هاي دستيابي به آنها و از سوي ديگر با شناخت منابع هستي‌زدا در زندگي انسان و معرفي و تسهيل ساز و كارهاي پرهيز از آنها، به تداوم و تكامل هستي انسان مدد مي‌رساند؛ تربيت زمينه‌ساز بروز و ظهور و شكوفايي مناسب فطرت پاك آدمي در راستاي هدايت افراد جامعه براي انتخاب آگاهانه و آزادانه مباني و ارزش‌هاست.
معرفي تربيت به عنوان رسالت اصلي انبياء و مأموريت نخستين اديان الهي سبب ميشود كه تربيت جهت‌دهنده و بنيان اساسي ديگر نهادهاي اجتماعي محسوب شود بنابراين بي‌ترديد موفقيت ساير نهادهاي اجتماعي در ارايه كاركرد اصلي خود در راستاي دستيابي به حيات طيبه، مستلزم كمك جريان تربيت به آنهاست؛ بدين منظور مقام معظم رهبري نيز در بيانات ارزشمند خويش تاكيد دارند كه "كار آموزش و پرورش مهمترين كار كشور است " و همچنين رئيس جمهور مي‌فرمايند "اصلي كه بايد بسازد و پايه‌هاي آينده را بنا كند آموزش و پرورش است اگر اين جريان در مسير خود با استحكام جلو برود، هيچ گاه در هيچ جايي آسيب نخواهيم ديد ".
براي آنكه نظام آموزش و پرورش به عنوان يكي از دستگاه‌هاي اصلي تحقق جريان تربيت در كشور، موفقيت لازم را در دستيابي به اهداف مورد‌نظر در راستاي ماموريت اصلي خويش كه همان فراهم نمودن زمينه كسب شايستگي‌هاي لازم جهت دستيابي افراد 17 ـ 6 سال به مرتبه قابل قبولي از حيات طيبه به صورت نظام‌مند، همگاني، عادلانه و الزامي است، در ساختارهاي كارآمد و اثربخش، به دست آورد، بايد برنامه مشخصي را تدوين كرد و در راستاي عملياتي نمودن محتواي برنامه، سياستگذاري‌هاي لازم را در اين نظام اتخاذ كرد.
بديهي است انجام هرگونه برنامه‌ريزي در وزارت آموزش و پرورش مستلزم عنايت ويژه به محورهاي شامل تكيه بر مفاد آموزه‌هاي بنيادي و اصيل اسلامي، تكيه بر رهنمودهاي امام امت (ره) و منويات مقام معظم رهبري در ديدگاه‌هاي رياست محترم جمهوري، بررسي و تحقيق دقيق از وضعيت موجود نظام آموزش و پرورش چالش‌ها و مسائل آن، توجه همه جانبه به تحولات ملي و جهاني و مورد نظر قرار دادن خط مشي‌هاي اساسي مطرح شده در اسناد بالادستي كشور مرتبط با نظام آموزش و پرورش است.
*مسائل فراروي نظام آموزش و پرورش كشور
آموزش و پرورش در شرايط كنوني با برخي معضلات و مشكلات روبروست كه به برخي از آن اشاره ميشود:
ـ ضعف در سياستگذاري و برنامه‌ريزي مبتني بر معيارهاي فلسفه تربيت متناسب با جامعه اسلامي ايران به عنوان "چارچوب نظري راهنماي هدايت و ساماندهي انواع تربيت در راستاي ايجاد هماهنگي و انسجام بين انواع فعاليت‌ها و برنامه‌هاي گوناگون تربيتي و برقراري رابطه شايسته ميان آنها با فرهنگ و نظام فكري و ارزشي مقتضيات بومي در جامعه اسلامي ايران با توجه به تأكيدات مقام معظم رهبري كه مي‌فرمايند "آموزش و پرورش كنوني ما ساخته و پرداخته فكر ما، برنامه‌هاي ما و فلسفه‌هاي ما نيست و بناي كار بر آن فلسفه‌اي نبود كه ما امروز دنبال آن هستيم " و در رهنمودي ديگر مي‌فرمايند "بهترين و برجسته‌ترين فكرها بايد بنشينند براي آموزش و پرورش طراحي كنند بايد فلسفه آموزش و پرورش اسلامي واضح باشد و براساس اين فلسفه افق آينده آموزش و پرورش كشور روشن باشد معلوم باشد ما دنبال چه هستيم و كجا مي‌خواهيم برويم و براساس آن خط‌كشي بشود برنامه‌ريزي بشود و راه‌ها مشخص بشود ".
ـ حضور كمرنگ نظام ارزشي جامعه اسلامي در بسياري از برنامه‌ها و دچار شدن به تقليد و يا التقاط و عدم بهرهگيري از ظرفيت‌هاي مفاهيم ارزشي موجود در آموزه‌هاي ديني در محتواي برنامه‌هاي درسي و روش‌هاي ياددهي و يادگيري
ـ ابهام در جايگاه مناسب نهاد آموزش و پرورش در جامعه
ـ بي‌سوادي در فرآيند سياستگذاري، برنامه‌ريزي و اجرا و سليقه‌اي عمل كردن
ـ تفكيك بين فعاليت‌هاي آموزشي و پرورشي
ـ عدم هماهنگي لازم بين نهاد آموزش و پرورش با ساير عوامل دخيل در جريان گسترده تربيت (آموزش عالي خانواده، رسانه، مسجد و غيره)
ـ عدم حاكميت رويكرد يك‌پارچه‌نگر و هماهنگ در سياستگذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌ها
ـ عدم توجه لازم به تقويت مصونيت بخشي و خودكنترلي در دانش‌آموزان با توجه به تحولات رخ داده در عرصه جهاني
ـ مشاركت ضعيف عوامل دروني مدرسه در تصميم‌گيري‌ها و تصميم‌سازي‌ها در سطوح بالا
ـ عدم توجه به مصالح تربيتي در برنامه‌ريزي‌ها و سياستگذاري‌ها
ـ عدم سياستگذاري مطلوب در راستاي تقويت انديشه‌ورزي، عقلانيت، خلاقيت و حاكميت نگرش حافظه محور در فرايند ياددهي و يادگيري
ـ تمركزگرايي افراطي و بي‌توجهي به مقتضيات بومي و محلي و عدم توجه به بسط عدالت تربيتي
ـ آرمان‌گرايي غيره واقع‌بينانه در سياست‌ها و برنامه‌ها
ـ وجود نگاه مصرفي به آموزش و پرورش و عدم نگاه سرمايه‌اي به ويژه در مسئولان و تصميم‌گيران
ـ عدم سرمايه‌گذاري لازم در راستاي دستيابي دانش‌آموزان به شايستگي‌ها و توانمندي‌هاي لازم جهت تكميل و تعالي هويت انساني اسلامي و ملي خويش
ـ عدم بهره‌مندي مناسب و تجربيات دانش ايده‌هاي متفكران، صاحبنظران و كارشناسان زبده
لذا با ملاحظه موارد فوق‌الذكر برنامه اينجانب در آموزش و پرورش در قالب راهبردها و راهكارها در راستاي حل مسائل و دستيابي به وضعيت مطلوب به شرح ذيل عنوان ميشود.
*راهبرد يك: تحقق تحول بنيادين در مولفه‌هاي اصلي نظام آموزش و پرورش با نظر به محتواي اسناد تحولي تدوين شده
راهكارها: 1-1- تأييد و تصويب نهايي اسناد فلسفه تربيت، فلسفه تربيت رسمي و عمومي، رهنامه و سند ملي از طريق مراجع ذيربط
2-1- انجام پروژه‌هاي تحقيقاتي ذيل هر يك از مؤلفه‌هاي اصلي نظام آموزش و پرورش در راستاي عملياتي نمودن مباني نظري مطرح شده در اسناد تحول
3-1- بسترسازي براي اصلاح اهداف، محتوا، روش‌ها، ساختار، مديريت و قوانين و مقررات متناظر با يافته‌هاي حاصل از نتايج پروژه‌هاي تحقيقي مرتبط با اسناد تحول نظام آموزش و پرورش
*راهبرد 2: تأكيد بر توسعه كيفي تعليم و تربيت
راهكارها: 1-2- تدوين برنامه‌ها براساس پژوهش‌هاي كاربري و منطبق با دانش روز آموزش و پرورش، آخرين تحولات در عرصه جهاني و بكارگيري فناوري‌هاي نوين
2-2- بازنگري در نظام بودجه‌ريزي، كنترل و نظارت مالي در آموزش و پرورش
3-2- افزايش و هدفمند كردن اعتبارات پژوهشي در بودجه آموزش و پرورش
4-2- برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري مبتني بر پژوهش و طراحي راهكارهاي علمي در كاربست نتايج، پژوهش‌ها براي رشد شاخص‌هاي تعليم و تربيت
5-2- بهرهگيري از توانمندي‌هاي نخبگان با تشكيل اتاق فكر در حوزه صف و ستاد در راستاي هر يك از مسائل‌هاي اساسي نظام آموزش و پرورش
6-2- سازماندهي انتصابات به ويژه در حوزه مديريت آموزش و پرورش با تأكيد بر شايسته‌سالاري
7-2- بهرهگيري از توانمندي‌هاي مجموعه آموزش و پرورش (صف و ستاد) در اداره امور با تأكيد بر ارتقاء بخشي با فعاليت‌هاي تربيتي
8-2- اصلاح ساختار دوره‌هاي تحصيلي و تأكيد بر قرار گرفتن دوره پيش‌دبستاني به عنوان دوره آموزش عمومي اجباري
*راهبرد 3: توسعه و تقويت مشاركت مردمي و بهرهگيري از ظرفيت‌هاي بخش غيردولتي در فعاليت‌هاي آموزش و پرورش
راهكارها: 1-3- فراهم كردن زمينه استفاده از امكانات و ظرفيت‌هاي سازمانهاي دولتي و غيردولتي به منظور كاهش هزينه‌ها و افزايش درآمدها و سرمايه‌ها
2-3- پيگيري براي پرداخت يارانه سود تسهيلات به سرمايه‌گذاري بخش خصوصي (مدارس غيردولتي) و تعاوني
3-3- تشويق خيرين مدرسه‌ساز و مدرسه‌دار و احيا و گسترش سنت حسنه وقف
4-3- ساماندهي و اصلاح شيوه‌هاي واگذاري و توسعه بخش غيردولتي
5-3- توسعه دامنه همكاري‌هاي بين‌المللي در حوزه‌هاي علمي و آموزشي با استفاده از فرصت‌هاي سازمانهاي منطقه‌اي و بين‌المللي
6-3- جهت‌گيري صندوق ذخيره فرهنگيان به سمت رفع نيازهاي فعلي زندگي معلمان و فرهنگيان علاوه بر سودآوري موجودي هر يك از فرهنگيان
7-3- كسب مجوزهاي لازم براي فروش دارايي‌هاي مازاد بر نياز براي پشتيباني از توسعه سطح معيشت فرهنگيان
*راهبرد 4: اصلاح نظام جذب، نگهداشت و توسعه منابع انساني
راهكارها: 1-4- بازنگري در نحوه جذب نيروي انساني با تأكيد بر توانمندي‌هاي اخلاقي، مهارت‌هاي حرفه‌اي و صلاحيت‌هاي علمي
2-4- توسعه مراكز تربيت معلم و گسترش آموزش‌هاي ضمن خدمت معلمان
3-4- تلاش در راستاي ارتقاء مستمر توانمندي‌هاي حرفه‌اي و تخصصي معلمان و صيانت از منزلت معلمان
4-4- حمايت از نخبگان فرهنگي و اعطاي تسهيلات به معلمان خلاق و نوآور
5-4- توسعه دامنه مسئوليت معلمان در طراحي و اجراي برنامه‌ها در سطح مدرسه، منطقه، استان و كشور براساس رويكرد برنامه‌ريزي درسي مبتني بر مدرسه
6-4- ارتقاء منزلت معلمان با مجهز نمودن آنان به توانمندي‌ها و شايستگي‌هاي مورد نياز امر مربيگري
*راهبرد 5: توسعه عدالت تربيتي (آموزش و پرورش)
راهكارها: 1-5- پيگيري در راستاي ريشه‌كن كردن مدارس كپري در كشور
2-5- اولويت قرار دادن تخصيص امكانات و تجهيزات و جذب نيروي انساني جهت مناطق محروم
3-5- توجه به خرده فرهنگ‌ها، مقتضيات محلي، بومي و جنسي، پاسخگويي به نيازهاي دانش‌آموزان داراي نيازها و استعدادهاي ويژه فاقد سرپرست يا داراي سرپرست ناصالح
*راهبرد 6: توجه به خانواده به عنوان ركن تربيت
راهكارها: 1-6- مشاركت فعال خانواده‌ها در اجرا، هدف‌گذاري، برنامه‌ريزي و ارزشيابي از برنامه‌ها و اقدامات در جريان تربيت
2-6- فراهم كردن زمينه اجرايي قوانين جهت توسعه نقش خانواده‌ها در مديريت مدارس
*راهبرد 7: اصلاح و بهسازي قوانين و مقررات و ضوابط فرآيند انجام امور با تأكيد بر مديريت نيمه متمركز و اصلاح الگوي مصرف
راهكارها: 1-7- توسعه مدارس هيات امنايي به منظور افزايش كارآمدي، تسهيل و روان‌سازي تصميم‌گيري‌ها و تصميم‌سازي‌ها و توسعه اختيارات مديران مدرسه
2-7- الزام تمامي بخش‌هاي آموزشي به تدوين پيوست فرهنگي براي اصلي‌ترين طرح‌ها و برنامه‌ها
3-7- بهرهگيري از فناوري‌هاي نوين و بكارگيري آموزش‌هاي مجازي جهت انتقال مطالب و تجربيات مفيد به دانش‌آموزان، معلمان، كاركنان و اولياء در راستاي نهادينه سازي فرهنگ اصلاح الگوي مصرف
4-7- تلاش در جهت بسترسازي مناسب براي تحقق رويكرد مديريت مشاركت در اداره امور مدارس
*راهبرد 8: تأكيد بر تربيت دانش‌آموزان با برجستگي‌هاي اخلاقي، علمي، ديني، اجتماعي و داراي سلامت جسماني و رواني براساس آموزه‌هاي ديني در اجراي بيانات مقام معظم رهبري
راهكارها: 1-8- تدوين نهايي و تأييد سند برنامه درسي ملي در مراجع ذيربط
2-8- اصلاح محتواي كتب درسي در راستاي ارتقاء سطح معرفت‌هاي ديني و علمي و برجستگي‌هاي اخلاقي و تقويت توانمندي‌هاي عقلاني و مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان
3-8- عملياتي نمودن ارزشيابي توصيفي و كيفي در كليه مدارس در مقاطع ابتدايي و راهنمايي
4-8- گسترش بكارگيري روش حل مسائل و روش‌هاي ياددهي ـ يادگيري فعال در مدارس در تمامي دوره‌هاي تحصيلي
5-8- تبيين رويكردي جديد براي احياي فعاليت‌هاي پرورشي و شكوفايي استعدادهاي برتر فردي متربيان در ساحت‌هاي مختلف تربيتي
6-8- تبديل طرح سنجش سلامت و آمادگي تحصيلي نوآموزان بدو ورود به دبستان به برنامه
*راهبرد 9: ايجاد نظام فراگير اطلاع‌رساني و دريافت و پاسخگويي و پيگيري مطالبات فرهنگيان پيشنهادي مردمي و رهنمودهاي مسئولان
راهكارها: 1-9- ايجاد شبكه ارتباطي جهت دريافت نظرات و پيشنهادهاي فرهنگيان و مردم
2-9- برگزاري نشست‌هاي استاني مسئولين و آموزش و پرورش با فرهنگيان و اولياء
3-9- ايجاد سازوكار مناسب براي برقراري ارتباط مناسب با رسانه‌ها
*راهبرد 10: تعامل فعال با بخش‌هاي اثرگذار در امر تعليم و تربيت شامل نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي و كميسيون‌هاي مربوطه و حوزه‌هاي علميه
راهكارها: 1-10- ايجاد تعامل و هماهنگي لازم با نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي بالاخص با كميسيون آموزش و تحقيقات
2-10- زمينه‌سازي جهت مشاركت فعال حوزه علميه در برنامه‌هاي آموزش و پرورش از جمله (تأليف كتاب‌هاي درسي، طراحي فعاليت‌هاي پرورشي، تعميق ارزش‌هاي ديني در برنامه مدارس) »
این جا را بخوانید :
نقدی بر برنامه های ارائه شده توسط سوسن کشاورز ؛ وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش ( 1 ) پنجشنبه پنجم شهریور 1388 20:18
نقدی بر برنامه های ارائه شده توسط " سوسن کشاورز " وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش (2) جمعه ششم شهریور 1388 16:14
حال به برنامه های ارائه شده توسط رئیس کمیسیون فرهنگیان مجلس در دو دوره مجلس توجه کنید تا متوجه تفاوت ها بشوید !
جزئيات برنامه‌هاي آينده حميدرضا حاجي بابايي، وزير پيشنهادي آموزش و پرورش اعلام شد. در مقدمه اين برنامه آمده است: نظام تعليم و تربيت به عنوان نهادي بي‌بديل در نقش‌آفريني براي هدايت جامعه اسلامي و ايجاد زمينه براي توليد علم و دانايي، نيازمند برنامه‌ريزي دقيق همراه با شناخت عميق از آن است و در اين مسير بايد به ميدان وسيع و در عين حال تعريف شده‌اي مراجعه كرد كه راه سعادت و موفقيت در گرو پيمايش اين ميدان است؛ ميداني به وسعت مكتب الهي اسلام و پيامي به نورانيت قرآن كه شروع آن با آيات نوراني سوره علق است كه فرمود: اقراء باسم ربك‌الذي خلق، خلق الانسان من علق، اقراء و ربك‌الاكرم، الذي علم بالقلم، علم الانسان مالم يعلم (سوره علق 5 ـ1)
مكتبي كه علم و تعليم را مبناي فرستادن رسول گرامي اسلام مي‌داند و پيامبر عظيم‌الشأن اسلام مي‌فرمايد: «بالتعليم ارسلت» من براي تعليم فرستاده شده‌ام «البحار ج 1 ص 206) و پس از اين توضيح كامل از مسير هدايت نظام تعليم و تربيت اسلامي، قانون اساسي به عنوان ميثاق كلي كشور و سند چشم‌انداز 20 ساله نظام، ديدگاه‌هاي امام راحل عظيم‌الشأن و مقام معظم رهبري (مدظله‌العالي) چراغ راه كساني است كه به آموزش و پرورش مي‌انديشند و در عين حال قانون اهداف و وظايف آموزش و پرورش كه در سال 1366 توسط مجلس شوراي اسلامي نيز مصوب شده است از مؤلفه‌هاي بزرگي است كه در مجموع، راه نظام تعليم و تربيت اسلامي را براي رسيدن به جامعه هدايت شده هموار مي‌سازند.
حقيقت آن است كه مهمترين هدف در نظام جمهوري اسلامي ايران، اصلاح فرهنگ است و آموزش و پرورش از محوري‌ترين اركان فرهنگ جامعه محسوب ميشود و توجه ويژه به آن از اهداف بلند امام راحل عظيم‌الشأن، آن يگانه دوران بود كه در بيانات گهربارشان فرمودند: «مجلس و ملت و متفكران متعهد اين حقيقت را باور كنند و اصلاح فرهنگ و از آن جمله اصلاح مدارس از دبستان تا دانشگاه را جدي بگيرند و با تمام قوا در سد راه انحراف بكوشند. (ص 185 كلمات قصار ـ مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني 1372)
هزينه‌هاي سرسام‌آور مبارزه با انحرافات اجتماعي، دغدغه‌هاي مهم سياسي، اقتصادي، فرهنگي، طمع دشمنان براي استحاله فرهنگي، فورچاله‌هاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، سياسي، فردي و خانوادگي همه پيام‌رسان توجه ويژه آموزش و پرورش است. اهداف بلند چشم‌انداز 20 ساله نظام در توليد علم و سرعت در توسعه كشور، استحكام مباني فرهنگي، پويايي اقتصاد، طراوت و شادابي در سياست عين ديانت ـ استحكام خانواده، مجهز كردن جوانان براي طي مسير نوراني اسلام، اميد به آينده، نشاط و شادابي در جامعه، جامعه عمل پوشيدن به آموزه‌هاي ديني، و پرورش انسان‌هاي دين‌مدار، متعهد، مسئول و داراي وجدان اجتماعي همه و همه مرهون توجه ويژه به نظام تعليم و تربيت است و تعليم و تربيت در مدرسه‌اي انجام مي‌پذيرد كه محور اساسي و مرشد و مراد آن معلم است كه كليد رشد و هدايت و تحقق استعدادهاي الهي در فطرت دانش‌آموزان را در دست دارد و راه سعادت و شقاوت را مي‌نماياند و چون شمع مي‌سوزد تا روشني‌بخش مسير جواناني باشد كه آينده كشور را رقم خواهند زد.
امام عظيم‌الشأن آن معلم بزرگ فرمود: «همه سعادت‌ها و شقاوت‌ها انگيزه‌اش از مدرسه‌هاست و كليد دست معلمين است. همين آموزش و پرورش اگر خودشان يك پرورش صحيح نداشته باشند و يك تعليم صحيح، نمي‌توانند جوان‌ها را تعليم كنند و آموزش بدهند و پرورش بدهند» (ص 204 از كلمات قصار موسسه تنظيم نشر آمار امام خميني «ره») به همين دليل است وقتي مي‌گوئيم هر كشوري آموزش و پرورش داشته باشد همه چيز را دارد توجه به آموزش و پرورش توجه به همه آن چيز‌هايي است كه براي بالندگي كشور نياز داريم و دغدغه آن را داريم آموزش و پرورش نه يك نهاد مصرفي كه آموزش و پرورش مهمترين و اساسي‌ترين ركن از اركان توليدي كشور است كه توليدات آن انسان‌هاي شايسته و خودساخته‌اي هستند كه سكانداري مديريت، اقتصاد، سياست، فرهنگ و اجتماع را به دست دارند. نمي‌توان گفت كه امروزه هر كشوري كه داراي منابع مالي و نيروي انساني باشد لاجرم كشور پيشرفته‌اي است بلكه كشورهايي كه از توليد علم بيشتر برخوردارند مي‌توانند در رقابت‌هاي سنگين جهاني قدم‌هايي بلند‌تر ر ا بردارند.
بي‌توجهي يا خداي ناكرده كوتاهي در آموزش و پرورش، آينده خسارت‌باري را به دنبال خواهد داشت كه به هيچ وجه قابل جبران نيست تا جايي كه امام آن پير بيدار دل فرمودند: «توجه كنيد كه دوره مدارس مهم‌تر از دانشگاه است چرا كه رشد عقلي بچه‌ها در اين دوره شكل مي‌گيرد.» (ص 185 از كلمات قصار، موسسه تنظيم و نشر اثار امام خميني «ره» 1372)
مسامحه و سهل‌انگاري در تعليم و تربيت، خيانت به اسلام و جمهوري اسلامي و استقلال فرهنگي و كشور مي‌باشد بايد از آن احتراز كرد. (ص 184 از كلمات قصار، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني «ره»)
بنابراين كار آموزش و پرورش كار اساسي كشور است كه مقام معظم رهبري (مدظله‌العالي) مي‌فرمايد: كار آموزش و پرورش مهمترين كار كشور است.
الف) منابع برنامه‌ريزي در آموزش و پرورش
1ـ احكام نوراني اسلام
2ـ رهنمودهاي امام راحل (رض) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالي)
3ـ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
4ـ سند چشم‌انداز 20 ساله
5 ـ قانون برنامه 5 ساله پنجم اقتصادي ـ اجتماعي ـ فرهنگي جمهوري اسلامي ايران
6ـ مصوبات مجلس شوراي اسلامي
7ـ قانون مديريت خدمات كشوري
8ـ قانون اهداف و وظايف آموزش و پرورش
ب) هدف‌هاي بنيادين
1ـ تقويت و تحكيم مباني اعتقادي، معنوي و روحيه اتكال به خداوند متعال و اعتماد به نفس دانش‌آموزان و رشد فضيلت‌هاي اخلاقي آنان
2ـ ايجاد زمينه‌هاي لازم براي حفظ استقلال فرهنگي، اقتصادي و سياسي از طريق آشنا ساختن دانش‌آموزان به علوم، فنون، صنايع و مشاغل مورد نياز جامعه بر اساس اولويت‌هاي برنامه توسعه كشور
3ـ شناسايي استعدادهاي دانش‌آموزان و اهتمام در جهت رشد و شكوفايي استعداد‌ها و تقويت روح پژوهش، ابتكار و آفرينش
ج) مأموريت‌ها
1ـ آموزش عمومي: شامل ايجاد مهارت لازم در امر خواندن و نوشتن، آموزش مباني اعتقادي، اخلاقي، علمي و فرهنگي
2ـ آموزش نيمه تخصصي: آموزش‌هايي كه زمينه‌هاي فراگيري علوم نظري را فراهم كرده و فرد را با مبادي علوم و فنون آشنا و او را براي طي مدارج عاليه آماده سازد.
ـ آموزش‌هايي كه فراگيرنده را بر مبناي تعليم مهارت‌هايي كه جنبه كاربردي دارد جهت احراز شغل يا حرفه معين تربيت ميشود.
د) مسائل فراروي نظام آموزش و پرورش كشور
1ـ تقليدي، سنتي و ناكارآمد بودن نظام آموزشي در 2 بعد كارايي دروني و بيروني
2ـ عدم ارتباط منطقي و ضروري ميان نيازهاي جامعه اعم از بخش صنعت، كشاورزي، بهداشت، سلامت و ...) محتواي دانش، مهارت و تربيت در آموزش و پرورش
3ـ عدم بهرهگيري از ظرفيت‌هاي بالاي مفاهيم ارزشي و آموزه‌هاي ديني در محتواي برنامه‌هاي درس و فرآيند يادگيري
4ـ عدم هماهنگي فراگير ميان نهاد آموزش و پرورش با ديگر عوامل و نهادهاي تأثير‌گذار بر فرآيند تعليم و تربيت مانند حوزه، دانشگاه، مساجد، خانواده و ....
5 ـ مشاركت ضعيف عوامل دروني مدرسه در تصميم‌سازي‌ها به دليل تمركزگرايي در نظام آموزشي
6 ـ ناديده گرفتن مقتضيات محلي، در اتخاذ رويكرد‌هاي تربيتي ـ آموزشي
7ـ عدم استفاده از ظرفيت بالاي آموزش و پرورش در تقويت عقلانيت، خلاقيت، هويت ديني، ملي، انضباط اجتماعي در طي فرآيند نظام آموزشي
8 ـ به روز نبودن فضاها و تجهيزات آموزشي و ورزشي به ويژه در بخش دختران با هدف بسط عدالت آموزشي
9ـ به روز نبودن تجهيزات آموزشي هنرستان‌ها جهت متعادل ساختن توزيع متوازن دانش‌آموزان و جذب و ترغيب به ادامه تحصيل در رشته‌هاي فني و حرفه‌اي
10ـ فقدان يك نظام جامع در فرايند جذب، گزينش و نگهداشت نيروي انساني به ويژه معلمان با هدف ارتقاي مهارت‌هاي حرفه‌اي آنان
11ـ ناكارآمد بودن شيوه‌هاي ارزشيابي تحصيلي
12ـ عدم توجه كافي به گسترش فناوري و لزوم كسب مهارت‌هاي جديد در حوزه IT و ICT
13ـ نهايي نشدن طرح جامع تربيتي و سند ملي آموزش و پرورش با هدف اتخاذ رويكرد‌هاي مناسب تربيتي به منظور تسريع در تحقق تحول بنيادين
14ـ بي‌توجهي به موضوع خودكنترلي و مصونيت‌بخشي در دانش‌آموزان با توجه به تحولات جهاني
15ـ بي‌ثباتي در نظام مديريتي آموزش و پرورش
16ـ عدم شفافيت در بخش اطلاعات آماري آموزش و پرورش به علت فقدان نظام جامع آماري و اطلاع‌رساني
17ـ عدم نگرش سرمايه‌اي و توليدي به آموزش و پرورش
هـ) راهبردها و سياست‌ها:
1ـ تقويت و تعميق باورهاي ديني و هويت ملي
2ـ تحول در نظام آموزش و پرورش با هدف ارتقاي كيفي آن بر اساس نيازها و اولويت‌هاي كشور در 3 حوزه دانش، مهارت و تربيت و نيز افزايش سلامت روحي و جسمي دانش‌آموزان با توجه به سياست‌هاي كلي برنامه پنجم توسعه با رويكرد گفتمان پيشرفت و عدالت براي تدوين الگوي توسعه ايراني ـ اسلامي از سوي مقام معظم رهبري (مدظله‌العالي)
3ـ اصلاح نظام جذب، نگهداشت و توسعه منابع انساني
4ـ توسعه عدالت در نظام آموزش و پرورش
5 ـ ترويج مشاركت فراگير در آموزش و پرورش
6 ـ بازآفريني مرجعيت معلم، بهبود جايگاه حرفه‌اي، ارتقاء منزلت اجتماعي
7 ـ توسعه و به روز كردن آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي
8 ـ تعريف روشن از شاخص سطح سواد به منظور ارتقاء شاخص‌ها، برنامه‌ها و روش‌هاي آموزش
9ـ بهبود تشكيلات و اصلاح و بهسازي قوانين، مقررات و فرآيند انجام كار با رويكرد پرهيز از تمركز و حركت به سوي مديريت نيمه متمركز
و) برنامه‌هاي عملياتي جهت تحقق اهداف و راهبردها
1ـ تعميق و توسعه تربيت ديني
2ـ بازنگري در محتواي كتب درسي در راستاي ارتقاء سطح علمي و آگاهي‌هاي عمومي و توانمندي‌هاي اخلاقي و اجتماعي دانش‌آموزان
3ـ ايجاد فضاي خلاقيت، نوآوري، شكوفايي و آفرينش‌هاي علمي ـ ادبي و هنري با هدف تقويت روحيه اعتماد به نفس در دانش‌آموزان
4ـ پرورش و ارتقاي مهارت‌هاي ادراكي، كلامي، اجتماعي و تلفيق و هماهنگي فعاليت‌هاي پرورشي درون و برون مدرسه‌اي با نگاه تربيت‌پژوهي به منظور آماده‌سازي دانش‌آموزان در ايفاي مسئوليت‌ها و تكاليف و استيفاي حقوق اجتماعي
5 ـ جهت دادن به مواد درسي و برنامه‌هاي پرورشي در راستاي تعالي علمي و رشد فضيلت‌هاي اخلاقي براي تسري و تعميق روحيه همكاري، قانون‌مداري، مشاركت‌جوئي و نيز افزايش اميد به آينده و زندگي سعادتمند و با نشاط
6ـ تصويب نهايي فلسفه راهبردي تعليم و تربيت سند ملي آموزش و پرورش به عنوان نقشه راه در توسعه كمي و كيفي آموزش و پرورش
7ـ جذب نيروي انساني با تأكيد بر توانمندي‌هاي اخلاقي، آموزه‌هاي ديني، مهارت‌هاي حرفه‌اي و صلاحيت‌هاي علمي از طريق نخبه‌گزيني و ساماندهي مراكز تربيت معلم با تكيه بر دستاوردهاي نوين علمي و آموزشي
8 ـ فراهم كردن تسهيلات و شرايط لازم براي ارتقاي سطح علمي معلمان
9 ـ تلاش مستمر به منظور استفاده از قابليت‌هاي درون و برون سازماني در جهت ارتقاء و بهبود وضعيت معيشتي فرهنگيان
10ـ حمايت از نخبگان علمي، فرهنگي و اعطاي تسهيلات ويژه به معلمان خلاق و نوآور
11ـ تلاش پيگير در جهت ساماندهي اعتبارات و تخصيص بهينه امكانات، تجهيزات و نيروي انساني با اولويت مناطق محروم
12ـ توجه ويژه به امر آموزش بزرگسالان، تحت پوشش قرار دادن تمام كودكان واجب‌التعليم در مناطق محروم، مرزي و عشايري به ويژه كودكان با نيازهاي ويژه (استثنايي)
13ـ فراهم‌سازي بيشتر بستر‌هاي قانوني جهت نقش‌آفريني هدفمند خانواده‌ها در به ثمر رساندن اهداف آموزش و پرورش
14ـ ارتقاء نقش شوراهاي آموزش و پرورش با هدف بهرهگيري بيشتر از امكانات منطقه‌اي
15ـ ايجاد بستر مناسب جهت اجرايي شدن قوانين و مقررات توسعه مشاركت‌هاي مردمي در آموزش و پرورش
16ـ اصلاح ساختار تشكيلات، مديريت و ساماندهي نيروي انساني در راستاي پيشبرد اهداف عالي آموزش و پرورش
17ـ نوآوري در تدوين برنامه‌هاي درسي، كاهش حجم و افزايش كيفيت آموزش متناسب با نياز كشور و بهرهگيري از روش‌هاي نوين ياددهي ـ يادگيري
18ـ برنامه‌ريزي توسعه‌اي، در جهت بهبود كيفيت و ارتقاء سطح مهارت و كارآمدي آموزش‌هاي فني حرفه‌اي همگام با فناوري‌هاي نوين و هماهنگ با بازار كار
19ـ برنامه‌ريزي در جهت مشاركت بخش غيردولتي در واگذاري آموزش‌هاي فني حرفه‌اي در راستاي تعامل با كارخانجات و مراكز صنعتي با هدف راه‌اندازي هنرستان‌هاي مهارت محور و كارآفرين
20ـ برنامه‌ريزي جامع در جهت تجهيز مدارس به فناوري اطلاعات و گسترش سيستم‌هاي آموزشي هوشمند به منظور بهرهگيري از روش‌هاي نوين آموزشي
21ـ تلاش در جهت رشد اعتبارات سرانه واحد‌هاي آموزشي و هدفمندسازي آنها
22ـ ايجاد و توسعه كارآمد هسته‌هاي مشاوره تربيتي و تحصيلي
23ـ بهرهگيري از توانمندي نهادهاي فرهنگي، علمي و تربيتي در جهت غني‌سازي اوقات فراغت دانش‌آموزان
24ـ تقويت معاونت پرورشي در جهت رشد فضيلت‌هاي اخلاقي و باورهاي ديني بر پايه هم‌افزايي علم و دين
25ـ اهتمام ويژه به برگزاري و هدفمندسازي مسابقات فرهنگي ـ هنري و المپياد‌هاي علمي ـ ورزشي در سطوح ملي و بين‌المللي
26ـ فراهم نمودن امكانات پژوهشي در جهت شكوفايي استعدادهاي دانش‌آموزان از طريق ساماندهي و تقويت پژوهش‌سراها و بالا بردن روح پژوهش در سيستم آموزشي كشور
27ـ توجه ويژه به ورزش مدارس و نهادينه نمودن تربيت‌بدني به عنوان يك فرهنگ عمومي
28ـ ارتقاء سطح بهداشت و توجه خاص به افزايش آگاهي‌هاي بهداشتي فردي و اجتماعي
29ـ طراحي نظام جامع نظارت و ارزيابي مبتني بر تحقق اهداف آموزش و پرورش
30ـ ساماندهي فضاهاي آموزشي
سخن پاياني
اعتقاد دارد دولت با حمايت مجلس و در چارچوب رهنمودهاي مقام مظم رهبري مي‌تواند اين اهداف بلند را محقق سازد، بر اين اساس خود را ملزم مي‌داند تا همواره در كنار نمايندگان عزيز به عنوان سربازي كوچك در بين سربازان بي‌شمار انقلاب اسلامي ايران مجري قانون و خدمتگزار نظام تعليم و تربيت اسلامي بوده و در جهت تحقق آنچه را كه در اين فرصت به صورت مجمل ارايه گرديد در قالبي مبسوط و برنامه‌اي با همكاري متقابل ميان دولت و مجلس محترم، فرهيختگان فرهنگي، انديشمندان و قاطبه مردم فرهنگ دوست تأكيد نمايد و با بكارگيري همكاراني صالح، كاردان، توانا، ولايت‌مدار و مردم‌دار از فكر و خرد جمعي صاحبنظران و خيرخواهان براي اصلاح و بسامان كردن امور بهره گيرد.
در پايان يادآور ميشود در صورت اعتماد نمايندگان محترم اين مسئوليت خطير را بر دوش خواهم گرفت و اگر مرا معاف دارند با تفضل الهي، باز هم در خدمت آنان خواهم بود و در سنگر فعلي به نمايندگي و خدمتگزاري افتخار خواهم نمود و در هر دو صورت از الطاف الهي و اعتماد رياست محترم جمهور و شما نمايندگان محترم سپاسگزار خواهم بود.
" سخن معلم " قصد حمایت و یا جهت گیری از هیچ کدام از نامزدها را نداشته و ندارد چراکه معتقد است نگاه حاکم بر هسته اصلی برنامه ریزی و مدیریت امور بسی فراتر از این گونه برنامه هاست و باید که این هسته مرکزی در درون و بدنه آن باشد و....
در هر حال ...
متن کلی ، شعارگونه و البته تکراری تقریبا ویژگی مشخص برنامه " فرد اجرایی کار کشته " آقای حاجی بابایی است !
این در حالی است که خانم " کشاورز " جهت گیری کلی برنامه خود را حول " تحول در فلسفه آموزش و پرورش "معرفی کرده بود اما آقای حاجی بابایی ظاهرا جهت گیری خاصی در این مورد ندارد !
از سوی دیگر ، چند نکته کلیدی در برنامه خانم کشاورز وجود داشت از قبیل : ابهام در جايگاه مناسب نهاد آموزش و پرورش در جامعه
ـ بي‌سوادي در فرآيند سياستگذاري، برنامه‌ريزي و اجرا و سليقه‌اي عمل كردن
ـ تفكيك بين فعاليت‌هاي آموزشي و پرورشي
" سخن معلم " همواره اعتقاد داشته است که نگرش جامعه نسبت به " آموزش " باید متحول شود و در این راستا باید یک نظام مستقل، جامع و غیر دولتی ( ملی ) رسانه ای ایجاد شود تا بتواند ماموریت های واقعی آموزش ( و پرورش ) را برای افکار عمومی بازکند در غیر این صورت آموزش ( و پرورش ) همچنان در جا خواهد زد ...
نکته ای که به صورت گذرا و کوتاه در برنامه خانم کشاورز به آن اشاره گردیده بود :
*راهبرد 9: ايجاد نظام فراگير اطلاع‌رساني و دريافت و پاسخگويي و پيگيري مطالبات فرهنگيان پيشنهادي مردمي و رهنمودهاي مسئولان
راهكارها: 1-9- ايجاد شبكه ارتباطي جهت دريافت نظرات و پيشنهادهاي فرهنگيان و مردم
2-9- برگزاري نشست‌هاي استاني مسئولين و آموزش و پرورش با فرهنگيان و اولياء
3-9- ايجاد سازوكار مناسب براي برقراري ارتباط مناسب با رسانه‌ها
در اولین گام.... بدون طراحی یک مدل و فضای گفت و گوی دوطرفه و موثر نمی توان امیدی به این گونه متن های شعاری بست و این وزیر هم پس از جلوس بر تخت وزارت سرنوشتی بهتر از پیشنیان نخواهد یافت ....
۲ نظر:
با سلام و سپاس از تحليل جالب و آگاهي بخش شما
جناب آقای شفیعی مطهر
سلام
از لطف شما و دوستان سپاسگزاریم.
سبزو پیروز و پایدار باشید.
ارسال یک نظر